Liên minh châu Âu (EU) là một liên minh khu vực thành công nhất hiện nay. Sự thịnh vượng không thể lúc nào cũng kéo mãi, những thành công trong quá khứ không có nghĩa nó đúng với tương lai. Vậy tại sao EU lại xây dựng một liên minh thành công như vậy? Và Liên minh châu Âu phải làm gì để duy trì và khẳng định được vị trí của mình với quốc tế. Có thể kể đến một trong những đặc điểm ấn tượng nhất của Liên minh là thủ tục ban hành pháp luật.
Để có cái nhìn đúng đắn hơn về vấn đề này em xin lựa chọn đề tài :
“Bình luận quan điểm cho rằng thủ tục thông thường trong ban hành văn bản thuộc nguồn luật tái sinh của Liên minh châu Âu được thiết kế trên cơ sở các nguyên tắc: dân chủ, minh bạch và công khai; kiểm soát, đối trọng và cân bằng giữa các nhóm lợi ích; hài hòa và tạo ra nhiều cơ hội trong tìm kiếm quan điểm chung giữa các chủ thể tham gia quá trình lập pháp” để hoàn thành bài tập học kỳ lần này.
Trong quá trình làm bài, không tránh khỏi những thiếu sót, mong thầy cô góp ý để bài làm của em hoàn thiện hơn. Em xin cảm ơn!
Danh mục từ viết tắt:
| EU | Liên minh châu Âu |
| HĐBTCA | Hội đồng bộ trưởng châu Âu |
| UBCA | Ủy ban châu Âu |
| NVCA | Nghị viện châu Âu |
Danh mục tài liệu tham khảo:
- Trường Đại học Luật Hà nội “ Tập bài giảng Pháp luật Liên minh Châu Âu”, Hà nội 2011
- Trang web: Europa.eu
Nội dung bài viết
Khái quát thủ tục thông thường
Khái quát nguồn luật phái sinh (secondary source)
Luật phái sinh là những quy định pháp luật do các thiết chế của EU ban hành trong quá trình thực thi quyền hạn được giao. Đây là nguồn luật quan trọng thứ hai trong hệ thống pháp luật EU.
Nguồn luật phái sinh có hiệu lực thấp hơn luật gốc và phải phù hợp với luật gốc. Theo Điều 288 của TFEU quy định Luật phái sinh ban hành dưới các hình thức sau: quy định (regulation), chỉ thị (directive), quyết định (decision). Ngoài ra còn có khuyến nghị (recommendation) và ý kiến (opinion) hỗ trợ EU trong quá trình giải thích và áp dụng pháp luật (Điều 288 TFEU).
- Bình luận quan điểm cho rằng thủ tục thông thường trong ban hành văn bản thuộc nguồn luật tái sinh của Liên minh châu Âu
Thủ tục thông thường (ordinary procedure)
Phạm vi, lĩnh vực áp dụng: Theo các quy định tại TFEU, thủ tục thông thường để ban hành các văn bản pháp luật của EU trong một số lĩnh vực sau đây:
Bảo vệ người dân trong trường hợp các cơ quan của Liên minh sử dụng thông tin cá nhân của công dân đó (Điều 16)
Chống phân biệt đối xử (Điều 18)
Hợp tác hải quan (Điều 33)
Tổ chức thị trường nông nghiệp (Điều 43)
Ban hành regulations và biện pháp đối với việc di chuyển tự do người lao động (Điều 46)
Ban hành các quy định về công nhận bằng cấp, chúng chỉ của nhau (Điều 53)
Ban hành các Decisions liên quan đến các vấn đề của Luật Hôn nhân và gia đình (Điều 79)
Trong lĩnh vực hợp tác tư pháp (Điều 83, 84,87,88)
Ban hành các biện pháp áp dụng tương tự pháp luật (Điều 114)
Ban hành các biện pháp về quyền sở hữu trí tuệ (Điều 118)
Chính sách tiền tệ và kinh tế (Điều 119, 120)
Trình tự ban hành pháp luật: Điều 294 TFEU (do giới hạn về số trang trong bài làm , nên em xin phép không thể trình bày trình tự ban hành thông thường vào đây được, mong thầy cô thông cảm)
Bình luận quan điểm cho rằng thủ tục thông thường trong ban hành văn bản thuộc nguồn luật tái sinh của Liên minh châu Âu
Nguyên tắc dân chủ, minh bạch và công bằng
Về tính dân chủ: Quy trình ban hành pháp luật có sự tham gia của ba cơ quan là UBCA, HĐBTCA và NVCA đều có cơ hội thể hiện quan điểm. Trong đó NVCA đại diện người dân châu Âu, mặc dù đây không phải là cơ quan lập pháp chính và không có nhiều quyền quyết định trong quá trình ban hành pháp luật , tuy nhiên NVCA quyền quyết định trong một số trường hợp như NVCA phản đối hoàn toàn quan điểm của HĐBTCA thì văn bản không được thông qua,….
Chính sự tham gia của NVCA đồng nghĩa với sự tham gia của người dân châu Âu đã thể hiện rõ tính dân chủ trong quy trình ban hành pháp luật. Qua các hiệp ước của EU, quyền lập pháp của Nghị viện châu Âu càng được mở rộng nhằm tăng cường tính dân chủ trong quá trình ban hành các văn bản của Liên minh.
Liên minh Châu Âu dựa trên luật pháp. Điều đó có nghĩa là mọi hoạt động của EU đều được hình thành trên các hiệp định đã được các nước thành viên EU phê duyệt một cách tự nguyện và dân chủ.
Về tính minh bạch, công bằng: Trải qua ba lần đọc, các cơ quan đều thể hiện quan điểm thông qua văn bản và chuyển lại cho cơ quan khác tham khảo. Việc thể hiện bằng văn bản thể hiện tính rõ ràng, công khai minh bạch.
Nguyên tắc kiểm soát, đối trọng và cân bằng giữa các nhóm lợi ích
Tam giác lập pháp bao gồm 3 cơ quan là NVCA, UBCA và HĐBTCA , mỗi cơ quan đều thể hiện mỗi nhóm lợi ích khác nhau: HĐBTCA đại diện cho lợi ích của 28 quốc gia thành viên, UBCA đại diện cho lợi ích chung của Liên minh, còn NVCA đại diện cho lợi ích của người dân châu Âu.
UBCA đưa ra sáng kiến làm luật, và hai cơ quan còn lại có quyền quyết định một văn bản có được thông qua hay không và sẽ được thông qua như thế nào. HĐBTCA không thể tự mình đưa ra quyết định thông qua , mặc dù HĐBTCA là cơ quan lập pháp chính tuy nhiên không có nghĩa là HĐBTCA có quyền quyết định hoàn toàn văn bản có được thông qua hay không?
Trong thủ tục đồng quyết định là thủ tục lập pháp cơ bản của EU (Điều 251 TEC), theo đó các văn bản pháp luật của Liên minh sẽ được thông qua bởi sự đồng quyết định của Nghị viện châu Âu và Hội đồng Bộ trưởng châu Âu.
Thủ tục này thể hiện sự chia sẻ về thẩm quyền trong lĩnh vực lập pháp giữa hai thiết chế chính của EU là Hội đồng Bộ trưởng và Nghị viện
Nguyên tắc hài hòa và tạo ra nhiều cơ hội trong tìm kiếm quan điểm chung giữa các chủ thể tham gia quá trình lập pháp
Trong quá trình ban hành pháp luật trải qua 3 lần đọc, sau khi thất bại lần đọc 2 vẫn còn trải qua lần đọc cuối cùng là UB hòa giải. Trong Ủy ban hòa giải, 2 cơ quan đối đầu và mâu thuẫn quan điểm với nhau là NVCA và HĐBTCA sẽ có cơ hội trình bày và thỏa thuận thống nhất quan điểm và đưa tới quyết định văn bản có được thông qua hay không?
Nếu NVCA và HĐBTCA cùng đồng ý thì văn bản được thông qua. Nếu NVCA và HĐBTCA đều không đồng ý thì văn bản không được thông qua. Trong trường hợp một trong hai bên NVCA hay HĐBT không đồng ý thì văn bản cũng sẽ không được thông qua .Như vậy, trong thủ tục thông thường luôn tạo ra sự hài hòa giữa các nhóm lợi ích và tôn trọng quan điểm của mỗi bên đồng thời luôn thống nhất tìm ra quan điểm chung giữa tam giác lập pháp.
Tóm lại, thủ tục ban hành thông thường trong ban hành văn bản thuộc nguồn luật phái sinh của Liên minh châu Âu là một thủ tục ấn tượng và tiến bộ – là kết hợp các nguyên tắc: dân chủ , minh bạch và công khai ; kiểm soát, đối trọng và cân bằng giữa các nhóm lợi ích; hài hòa và tạo ra nhiều cơ hội trong tìm kiếm quan điểm chung giữa các chủ thể tham gia quá trình lập pháp. Đây là một thủ tục đáng được các nước cũng như các tổ chức quốc tế khác ghi nhận và học hỏi trong quá trình ban hành pháp luật hiện nay.
Trên đây là toàn bộ thông tin mà chúng tôi cung cấp đến bạn về vấn đề: Bình luận quan điểm cho rằng thủ tục thông thường trong ban hành văn bản thuộc nguồn luật tái sinh của Liên minh châu Âu. Để được tư vấn cụ thể hơn bạn vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn luật trực tuyến qua HOTLINE 19006588 của Luật Quang Huy.
Trân trọng./.
