Hiện nay có nhiều trường hợp công ty nợ tiền đóng bảo hiểm xã hội cho nhân viên do giải thể hoặc phá sản, dẫn đến việc nhân viên không thể lập sổ bảo hiểm xã hội để tiếp tục đóng bảo hiểm tại công ty mới. Vậy, liệu người lao động có thể hủy quá trình đóng bảo hiểm xã hội hay không? Hãy cùng Luật sư Quang Huy tìm hiểu câu trả lời trong bài viết dưới đây.
Công ty nợ tiền BHXH của người lao động có thể chốt sổ không?
Theo quy định tại Khoản 3, Điều 48, Bộ luật Lao động 2019, sau khi chấm dứt hợp đồng lao động, công ty phải hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội và chốt sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động.
Nếu công ty nợ tiền đóng BHXH của người lao động, theo Quyết định 505/QĐ-BHXH tại Điểm 1.2, Khoản 72, Điều 1, nếu người lao động chấm dứt hợp đồng lao động, công ty phải đóng đủ tiền bảo hiểm bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định, cơ quan BHXH xác nhận sổ BHXH để kịp thời giải quyết chế độ cho người lao động.
Nếu công ty chưa đóng đủ, cơ quan BHXH sẽ xác nhận sổ BHXH đến thời điểm đã đóng BHXH. Sau khi thu hồi được số tiền đơn vị nợ, cơ quan BHXH sẽ bổ sung xác nhận trên sổ BHXH.
Vì vậy, công ty nợ tiền đóng BHXH sẽ có trách nhiệm ưu tiên hoàn thiện số tiền BHXH còn nợ đóng cho người lao động nghỉ việc. Công ty cũng phải chịu trách nhiệm chốt sổ bảo hiểm xã hội để người lao động có thể tiếp tục tham gia BHXH.
Nếu công ty không đóng đủ tiền nợ BHXH, người lao động vẫn có thể yêu cầu công ty thực hiện chốt sổ cho những tháng đã đóng BHXH.
Người lao động có thể hủy quá trình đóng bảo hiểm xã hội tại công ty cũ được không?
Hiện nay có nhiều công ty đã ngừng hoạt động mà không tuyên bố phá sản, dẫn đến việc người lao động không thể chốt sổ BHXH và quá trình đóng BHXH bị gián đoạn. Trong trường hợp này, nhiều người lao động chọn hủy quá trình tham gia BHXH tại công ty cũ để chốt sổ. Vậy, người lao động có được phép hủy quá trình đóng BHXH tại công ty cũ hay không?
Theo Công văn 3663/BHXH-THU của Bảo hiểm xã hội Việt Nam về việc hướng dẫn nghiệp vụ liên quan đến gộp sổ BHXH của người lao động có nhiều sổ, người lao động có thể hủy quá trình đóng BHXH tại công ty cũ để thực hiện quá trình đóng BHXH tại công ty mới. Tuy nhiên, để thực hiện việc hủy quá trình đóng BHXH, người lao động cần viết cam kết không thừa nhận quá trình tham gia và ghi rõ trong Mẫu D01-TS.
Sau đó, cán bộ xử lý nghiệp vụ sẽ khóa dữ liệu quá trình đóng BHXH, kiểm tra và lập biên bản hủy sổ tại mục “Hủy có nhiều sổ”. Đơn đề nghị của người lao động cần có phê duyệt của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc Lãnh đạo phòng Thu BHXH Thành phố để thay thế cho sổ thu hồi.
Tuy nhiên, trong trường hợp đặc biệt, khi cần phục hồi lại quá trình đã khóa phương án kê biên và kiểm tra, chỉ được thực hiện khi có sự phê duyệt của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc Lãnh đạo phòng chức năng của Thành phố và đúng theo quy trình phục hồi số sổ đã hủy.
Chú ý đến những bất lợi khi huỷ quá trình đóng bảo hiểm xã hội
Việc huỷ quá trình đóng BHXH tại công ty cũ sẽ khiến người lao động phải đối mặt với nhiều bất lợi. Thời gian đóng BHXH là điều kiện để được hưởng các chế độ BHXH và cũng là cơ sở để tính toán mức đóng BHXH. Ví dụ:
Hưởng lương hưu: người lao động phải đóng đủ 20 năm BHXH để được hưởng chế độ này. Nếu thời gian đóng BHXH giảm đi 1 năm, tỷ lệ hưởng lương hưu sẽ giảm đi 2% đối với các trường hợp thông thường.
Hưởng chế độ thai sản: người lao động bắt buộc phải có thời gian tham gia BHXH từ 3 hoặc 6 tháng trong vòng 12 tháng trước khi sinh con. Tùy thuộc vào từng trường hợp, tổng số tháng đóng BHXH có thể phải lớn hơn 12.
Hưởng trợ cấp thất nghiệp: người lao động phải đóng đủ 12 tháng trở lên trước khi chấm dứt hợp đồng lao động để được hưởng chế độ này.
Hưởng chế độ bảo hiểm xã hội 1 lần: thời gian tham gia BHXH là cơ sở để tính toán mức hưởng chế độ này.
Hưởng chế độ ốm đau: thời gian tham gia BHXH là cơ sở để tính số ngày nghỉ hưởng chế độ ốm đau.
Hướng giải quyết có lợi cho người lao động
Nếu công ty cũ không đóng đầy đủ Bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động, người lao động có thể yêu cầu công ty chốt sổ BHXH cho khoảng thời gian đã đóng BHXH tại công ty cũ.
Trường hợp công ty không chốt được sổ bảo hiểm, người lao động nên giữ nguyên quá trình tham gia BHXH tại công ty cũ để không mất quyền lợi bảo hiểm. Nếu công ty cũ không thực hiện thủ tục chốt sổ BHXH, người lao động có thể nộp đơn khiếu nại theo quy định tại Điều 15, Nghị định 24/2018/NĐ-CP. Thời gian giải quyết khiếu nại không quá 30 ngày đối với các vụ việc thông thường và không quá 60 ngày đối với các vụ việc đặc biệt.
Nếu sau thời gian giải quyết theo quy định mà vẫn không được giải quyết hoặc người lao động không đồng ý với quyết định, người lao động có thể khiếu nại lần hai đến Chánh Thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, nơi người sử dụng lao động đặt trụ sở chính. Thời hạn giải quyết khiếu nại lần hai là 45 ngày đối với các vụ việc thông thường và không quá 90 ngày đối với các vụ việc đặc biệt.
Nếu công ty cũ không thực hiện đầy đủ thủ tục chốt sổ BHXH, công ty có thể bị xử phạt vi phạm hành chính từ 01 – 20 triệu đồng theo quy định tại Khoản 1, Điều 11, Nghị định 28/2020/NĐ-CP. Do đó, nếu người lao động đã nộp đơn khiếu nại đến tòa án, công ty cũ sẽ bị bắt buộc phải chốt sổ BHXH cho người lao động theo đúng quy định.
Trên đây là những thông tin liên quan đến việc hủy quá trình tham gia bảo hiểm xã hội tại công ty cũ do không chốt được sổ BHXH để tiếp tục quá trình đóng BHXH tại công ty mới. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ hữu ích cho quý độc giả.
